Zdiagnozowanie cukrzycy nie oznacza jednego standardowego postępowania. Klasyfikuje się dwie postaci choroby, w pierwszej wystarczy stosowna dieta, w drugiej poza dietą wdrażane jest podawanie insuliny. Zazwyczaj, jeśli kobieta nie chorowała przed ciążą, leczenie zmierzające do unormowania ilości cukru we krwi rozpoczyna się wyłącznie od radykalnej zmiany sposobu odżywiania oraz przyjmowanych porcji. Dieta cukrzycowa opracowywana jest indywidualnie, a na jej kształt ma wpływ, poza indywidualnymi wynikami, wskaźnik BMI ciężarnej. Jeśli w przeciągu kilku dni uda się przywrócić normoglikemię, dieta aż do połogu będzie jedyną formą leczenia cukrzycy. Jeśli jednak mimo restrykcyjnego przestrzegania zaleceń żywieniowych, glukozy we krwi jest wciąż zbyt wiele, niezwłocznie wprowadza się terapię insulinową. Ważne, by chorująca ciężarna systematycznie kontrolowała poziom cukru we krwi. Zaleca się badanie glukometrem co najmniej 4 razy w ciągu doby. Jednorazowy odchył od normy powinien wyłącznie wzmóc czujność, natomiast w przypadku gdy następujące po sobie testy wskazują niewłaściwy wynik, należy jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza.
Cukrzyca ciężarnych jest chorobą poważną, nakazującą bardziej wnikliwe obserwowanie rozwoju płodu oraz kontrolę stanu zdrowia matki. Pocieszającym może być fakt, że wcześnie wykryta i odpowiednio leczona, zazwyczaj pozwala szczęśliwie dobrnąć do porodu i urodzić zupełnie zdrowe dziecko.
Diagnostyka i leczenie są istotne, gdyż przewlekły stan hiperglikemii może powodować utratę wzorku, niewydolność nerek, zatrucie ciążowe, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zakażenie dróg moczowych, udar mózgu, chorobę niedokrwienną, zawał serca oraz wiele innych. Ciężarna z cukrzycą narażona jest również na powikłania położnicze jak np. zagrożenie porodem przedwczesnym czy stan przedrzucawkowy, powinna się również liczyć z ewentualnością zakończenia ciąży poprzez cięcie cesarskie.
Jeśli chodzi o zagrożenie dla nienarodzonego dziecka, cukrzyca matki najczęściej powoduje makrosomię płodu. Oznacza to, że dziecko rodzi się duże i ciężkie, jego wymiary i waga znacznie przewyższają normy wyrażone na siatkach centylowych. Najczęściej waga takiego dziecka przekracza 4 kg, zwykle zaś oscyluje w granicach 4,5-5 kg. Ponadto w kontekście powikłań ciąży cukrzycą odnotowuje się wielowodzie – zwiększające ryzyko porodu przedwczesnego, kwasicę – w czasie której obniża się pH krwi, co prowadzi m.in. do zmniejszenia wrażliwości mięśni na bodźce, śmierć wewnątrzmaciczną, kardiomiopatię i inne wady wrodzone, patologiczny rozwój kończyn i narządów.
[smartads]
Cukrzyca ciążowa zwykle nie daje objawów, te zaś, które można dostrzec, np. wzmożone pragnienie, zwiększona ilość oddawanego moczu, tzw. wilczy głód, a więc niepohamowane łaknienie, pogorszenie wzroku, łatwo zrzucić na karb samej ciąży lub zbagatelizować, dlatego tak ważne są standardowe badania w tym kierunku. Co ważniejsze, w wielu przypadkach wspomniane objawy istotnie mają związek z ciążą i choć mogą sugerować cukrzycę, nie mają z nią nic wspólnego. Miarodajne informacje uzyskuje się wyłącznie na podstawie wyniku testu obciążenia glukozą.
Ciąża powikłana cukrzycą traktowana jest jako ryzykowna, dlatego zarówno matka, jak i dziecko objęci zostają bardziej wnikliwą opieką. Płód jest częściej i dokładniej badany, ze względu na możliwość wystąpienia rozmaitych wad i zaburzeń, a także po to, by w razie konieczności podjąć niezbędne działania zmierzające do poprawy jego kondycji i przywrócenia zdrowia. Trzeba wiedzieć, że dziś tego rodzaju patologia ma ogólnie bardzo korzystne rokowania, wielu ciężarnym wystarcza dieta, którą kończy się po porodzie, te zaś, dla których zastrzyki z insuliny są koniecznością, bardzo często rodzą dzieci zdrowe i nieobciążone żadnymi chorobami czy zdrowotnymi problemami.
Katarzyna Perkowska