Choroba hemolityczna noworodka przyjmuje trzy postaci kliniczne:
Zdarza się, że kobieta jest immunizowana jeszcze zanim zajdzie w ciążę. Do reakcji uczuleniowej na antygen D dojść może w przypadku przetoczenia jej krwi niezgodnej, lub zakażenia jej krwią niezgodną (np. u fryzjera, stomatologa, tatuatora, kosmetyczki), wówczas jej układ odpornościowy wytworzy przeciwciała i zapamięta (jak podczas szczepienia) niezgodną krew, jako zagrożenie, tym samym zaatakuje niezgodne serologicznie dziecko już w pierwszej ciąży.
W związku z tym, że konflikt serologiczny jest chorobą o poważnych konsekwencjach, ostatnie lata przyniosły nałożenie większego nacisku na profilaktykę i badania w tym kierunku. Wszystkim ciężarnym standardowo powinno się wykonać test Coombsa – badanie, mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie obecności w surowicy krwi przeciwciał anty Rh Dodatni wynik świadczy immunizacji matki.
Konfliktowi w pierwszej ciąży sprzyja każda sytuacja, niosąca ryzyko mieszania się krwi dziecka i matki, a więc np. wykonanie amniopunkcji czy innych inwazyjnych badań prenatalnych, przezszyjkowej aspiracji kosmków łożyskowych, tępy uraz brzucha (nawet niewielki), przedwczesne odklejanie się łożyska, zaśniad, łożysko przodujące, krwawienia z dróg rodnych. Dla ciąż kolejnych: poród, poronienie, wyłyżeczkowanie jamy macicy, usunięcie ciąży ektopowej i inne. Profilaktyka w konflikcie serologicznym polega na podaniu matce immunoglobuliny anty–D, która ma na celu zniszczenie czynnika D, zanim jej organizm wytworzy przeciw niemu przeciwciała. Działanie to jest zasadne wyłącznie wtedy, gdy matka nie jest jeszcze zimmunizowana, a więc jej układ odpornościowy nie zdążył rozpocząć produkcji przeciwciał. Jeśli zaś wytworzył (bo uczuliła się wcześniej) – matkę i dziecko kontroluje się o wiele częściej, ciążę zaś traktuje jako wysokiego ryzyka, rozwiązuje zaś w bezpiecznym, ustalonym terminie. Trzeba się również liczyć z możliwą koniecznością wykonania cesarskiego cięcia.
[smartads]
Kobiecie z ujemnym czynnikiem Rh podaje się immunoglobulinę po pierwszym porodzie, poronieniu, usunięciu ciąży, porodzie przedwczesnym, obumarciu ciąży, usunięciu ciąży pozamacicznej itp. W kolejnych ciążach już w czasie ich trwania, by jak najbardziej zminimalizować ryzyko reakcji odpornościowej przeciw dziecku.
- Puchlina płodu – postać najcięższa, śmiertelna. Dziecko zazwyczaj umiera jeszcze w macicy, w bardzo złym stanie ogólnym, ze znacznym obrzękiem całego ciała. Zgon jest efektem zatrucia bilirubiną, wydzielaną w ogromnych ilościach, na skutek reakcji zachodzących podczas rozpadu czerwonych krwinek płodu.
- Ciężka żółtaczka noworodkowa – gdy stężenie bilirubiny w surowicy wynosi ponad 20 mg%. Jej wysoki poziom prowadzić może do żółtaczki jąder podkorowych mózgu, skutkującej porażeniem mózgowym, niedosłuchem czy niedorozwojem umysłowym.
- Niedokrwistość hemolityczna – silna anemia, spowodowana tak szybkim rozpadem krwinek, że szpik kostny nie nadąża z produkcją. Anemia ta zazwyczaj wymaga przeprowadzenia transfuzji krwi u dziecka.
Zdarza się, że kobieta jest immunizowana jeszcze zanim zajdzie w ciążę. Do reakcji uczuleniowej na antygen D dojść może w przypadku przetoczenia jej krwi niezgodnej, lub zakażenia jej krwią niezgodną (np. u fryzjera, stomatologa, tatuatora, kosmetyczki), wówczas jej układ odpornościowy wytworzy przeciwciała i zapamięta (jak podczas szczepienia) niezgodną krew, jako zagrożenie, tym samym zaatakuje niezgodne serologicznie dziecko już w pierwszej ciąży.
W związku z tym, że konflikt serologiczny jest chorobą o poważnych konsekwencjach, ostatnie lata przyniosły nałożenie większego nacisku na profilaktykę i badania w tym kierunku. Wszystkim ciężarnym standardowo powinno się wykonać test Coombsa – badanie, mające na celu potwierdzenie lub wykluczenie obecności w surowicy krwi przeciwciał anty Rh Dodatni wynik świadczy immunizacji matki.
Konfliktowi w pierwszej ciąży sprzyja każda sytuacja, niosąca ryzyko mieszania się krwi dziecka i matki, a więc np. wykonanie amniopunkcji czy innych inwazyjnych badań prenatalnych, przezszyjkowej aspiracji kosmków łożyskowych, tępy uraz brzucha (nawet niewielki), przedwczesne odklejanie się łożyska, zaśniad, łożysko przodujące, krwawienia z dróg rodnych. Dla ciąż kolejnych: poród, poronienie, wyłyżeczkowanie jamy macicy, usunięcie ciąży ektopowej i inne. Profilaktyka w konflikcie serologicznym polega na podaniu matce immunoglobuliny anty–D, która ma na celu zniszczenie czynnika D, zanim jej organizm wytworzy przeciw niemu przeciwciała. Działanie to jest zasadne wyłącznie wtedy, gdy matka nie jest jeszcze zimmunizowana, a więc jej układ odpornościowy nie zdążył rozpocząć produkcji przeciwciał. Jeśli zaś wytworzył (bo uczuliła się wcześniej) – matkę i dziecko kontroluje się o wiele częściej, ciążę zaś traktuje jako wysokiego ryzyka, rozwiązuje zaś w bezpiecznym, ustalonym terminie. Trzeba się również liczyć z możliwą koniecznością wykonania cesarskiego cięcia.
[smartads]
Kobiecie z ujemnym czynnikiem Rh podaje się immunoglobulinę po pierwszym porodzie, poronieniu, usunięciu ciąży, porodzie przedwczesnym, obumarciu ciąży, usunięciu ciąży pozamacicznej itp. W kolejnych ciążach już w czasie ich trwania, by jak najbardziej zminimalizować ryzyko reakcji odpornościowej przeciw dziecku.
Katarzyna Perkowska
Strony: 1 2