Zaburzenia fazy oralnej, brak bliskości matki, mogą powodować zaburzenia prawidłowego przebiegu faz kolejnych. Fazę analną traktuje się jako początek uspołeczniania, problemy w jej przebiegu rzutują na przyszłościowe relacje socjalne oraz cechy charakteru (rygoryzm, zahamowania seksualne, brak wyobraźni, sztywność temperamentu). Podejście rodziców do zachowań zmierzających do poznania własnych narządów płciowych w okresie fallicznym, ma ogromny wpływ na to, czy dziecko wyrośnie na człowieka zakompleksionego, ze świadomością tabu, wstydu, zła, poczucia winy w kontekście seksualności i cielesności.
Według innych kryteriów, fazy rozwoju psychoseksualnego określane są od poczęcia do późnej starości:
- Faza płodowa
- Faza noworodkowa
- Faza niemowlęca
- Faza wczesnodziecięca (1-2 lata)
- Faza edypalna (3-6 lata)
- Faza szkolna (7-11 lat)
- Faza przedpokwitaniowa (10-12 lat)
- Faza dojrzewania (11-19 lat)
- Faza wczesnej dojrzałości (20-35 lat)
- Faza wieku średniego (35-50 lat)
- Faza wieku przekwitania (48-55 lat)
- Faza „jesieni życia” (powyżej 55 lat)
Każda z nich charakteryzuje się konkretnymi cechami, właściwymi tylko dla niej i ma za zadanie „przygotowanie” do kolejnej.
Czas właściwy dla początku i końca okresu dojrzewania jest kwestią niezwykle indywidualną, uwarunkowaną wieloma czynnikami, jak np. genetyka, pochodzenie, osobnicze predyspozycje. Przyjęto, że pojawienie się cech właściwych dla dojrzewania płciowego przed 8 rokiem życia u dziewcząt jest stanem patologicznym, określanym mianem przedwczesnego dojrzewania. W związku z różnymi podłożami przyczynowymi przedwczesne dojrzewanie podzielono na:
- zależne od gonadoliberyny (zwane również prawdziwym, kompletnym, centralnym)
- niezależne od gonadoliberyny (rzekome, niekompletne, obwodowe)
- izolowane
[smartads]
Gonadoliberyna (GnRH), to neurohormon wydzielany przez podwzgórze i mający za zadanie wyzwalanie gonadotropin. Przedwczesne dojrzewanie płciowe zależne od GnRH bywa wynikiem uszkodzenia Ośrodkowego Układu Nerwowego lub ma podłoże idiopatyczne, co oznacza, że nie można określić powodu, dla którego występuje. Nasilenie i sekwencja objawów bywają różne, warto jednak mieć na uwadze fakt, iż u niemal połowy dotkniętych tym zaburzeniem dziewcząt, dojrzewanie postępuje bardzo szybko, natomiast faza menarche (czas pojawienia się pierwszego krwawienia miesiączkowego) może pojawić się już w pierwszych 12 miesiącach obserwowania symptomów dojrzewania, istnieje także ewentualność zajścia w ciążę już od momentu pojawienia się pierwszej miesiączki, ponieważ może ona od razu wiązać się z cyklem owulacyjnym.