Dlaczego twoje dziecko ma problemy z wymową? Możliwa przyczyna to skrócone wędzidełko podjęzykowe.Ankyloglossia (łac) – czyli skrócenie wędzidełka podjęzykowego jest jedną z najczęściej spotykanych wad anatomicznych jamy ustnej. Jak rozpoznać wadę? Jakie istnieją niebezpieczeństwa? Jak leczyć? To najczęstsze pytania, na które rodzice szukają odpowiedzi.
Co to jest wędzidełko podjęzykowe?
Zgodnie z definicją:
Wędzidełko podjęzykowe – to miękki twór włóknisty, pokryty błoną śluzową, łączy w linii środkowej dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Uwidacznia się przy próbie podniesienia języka do podniebienia, przy próbach „przyssania” języka . Prawidłowo rozwinięte wędzidełko pozwala na dotarcie czubkiem języka we wszystkie zakątki jamy ustnej.
[„Słownik logopedyczny” E.M. Skorek]
Należy podkreślić, że praca nad
rozciągnięciem fałdu podjęzykowego
nie jest łatwa ani szybka.
Wymaga częstych, nierzadko
długotrwałych ćwiczeń.
Prawidłowo rozwinięte wędzidełko podjęzykowe pozwala zatem na swobodne docieranie języka w każde miejsce w jamie ustnej. Niekiedy zdarza się jednak, że wędzidełko jest zbyt krótkie. Jego niedorozwój może być różnego stopnia. Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe ogranicza ruchy języka na boki, ku przodowi, powodując niemożność dotknięcia koniuszkiem języka do łuków zębowych.
Jak rozpoznać, że dziecko ma skrócone wędzidełko?
Każdy może w prosty sposób sprawdzić, czy jego wędzidełko jest prawidłowe, robiąc próbę wyciągnięcia języka na zewnątrz jamy ustnej. Ankyloglosję możemy zauważyć zaraz po urodzeniu się dziecka. Niemowlę najlepiej obserwować podczas przystawiania do piersi. Natomiast starsze dziecko najprościej poprosić o „wypięcie języczka”, co z pewnością chętnie uczyni. Jeśli język przyjmuje kształt sercowaty (zamiast owalu), możemy domniemywać, że wędzidełko jest skrócone. Im większe wcięcie znajduje się pośrodku czubka języka, tym bardziej skrócone jest wędzidełko.
Większość ludzi uważa, że skrócenie wędzidełka może mieć konsekwencje dopiero w późniejszym wieku – najczęściej w postaci seplenienia. Niestety, problemy pojawiają się wcześniej i są znacznie poważniejsze, niż twierdzą obiegowe opinie.
[smartads]
Problemy można zauważyć już w okresie noworodkowym przy podstawowej czynności, czyli karmieniu dziecka piersią. Dziecko, które prawidłowo ssie pierś, obejmuje prawie całą brodawkę ustami, natomiast w środku językiem dociska ją do wałka dziąsłowego. Silnie pracuje wtedy przednia część języka wytłaczając pokarm z piersi, a ruchem podającym ku tyłowi przesuwa pokarm do połknięcia. Przy skróconym wędzidełku dziecko nie ma możliwości wykonywać tej czynności prawidłowo, ponieważ nie może podnieść do góry języka. Tym sposobem dziecko utrwala sobie nieprawidłowe wzorce ssania i połykania. Przy prawidłowym odruchu ssania dziecko zwykle nie przerywa jedzenia dopóki brzuszek się nie zapełni. W przypadku przyrośniętego wędzidełka praca ta wymaga od niemowlęcia większego wysiłku mięśni języka, nie pracuje czubek języka, lecz jego środek i widać wyraźnie, że ssanie piersi wymaga od niego znacznego wysiłku. W takich przypadkach, z powodu nieprawidłowej stymulacji brodawki, matka często nie ma wystarczającej ilości mleka, dziecko przerywa jedzenie, aby odpocząć, płacze i denerwuje się. Podczas karmienia maluch nie ssie, a jedynie ciągnie za brodawkę sutkową. Sprawia to ból mamie. Problem znika, gdy pokarm zostanie podany z butelki, z której mleko wypływa niemal automatycznie, bez większego wysiłku ze strony niemowlęcia.
W przypadku zauważenia w/w problemów u noworodka, doświadczona pielęgniarka lub lekarz pediatra są w stanie sprawdzić i zweryfikować ułożenie języka już podczas pobytu w szpitalu, zaraz po narodzinach dziecka. Informują o swoich spostrzeżeniach matkę.